Η Συνωμοσία της Πυρίτιδας του 1605 είχε οργανωθεί από μια ομάδα Καθολικών με σκοπό τη δολοφονία του βασιλιά Ιακώβου Α' της Αγγλίας, της οικογένειάς του και πολλών μελών της αριστοκρατίας, με την ανατίναξη των κτιρίων του Βρετανικού Κοινοβουλίου στο Λονδίνο κατά την έναρξη της Βουλής στις 5 Νοεμβρίου 1605. Ανάμεσα στους συνωμότες πιο γνωστός είναι ο Γκάι Φωκς, Άγγλος στρατιώτης από το Γιόρκ.

Η Συνωμοσία οργανώθηκε σαν αντίδραση στην τυραννική βασιλεία του Ιακώβου Α' και στα σκληρά μέτρα του προτεστάντη βασιλιά απέναντι στους Καθολικούς. Οι συνωμότες βρήκαν ένα κελάρι κάτω από το κτίριο της Βουλής των Λόρδων και συγκέντρωσαν 36 βαρέλια πυρίτιδας, τα οποία θα ανατίναζαν για να δολοφονήσουν τα μέλη του Κοινοβουλίου. Κάποιοι συνωμότες, ωστόσο, ανησυχούσαν από το γεγονός ότι στο κτίριο της Βουλής θα βρίσκονταν κι άλλοι Καθολικοί, σαν κι αυτούς, των οποίων η ζωή μπορεί να κινδύνευε. Έτσι στάλθηκε μια προειδοποιητική επιστολή στο Λόρδο Monteagle, τον οποίον προειδοποιούσαν να μην παρουσιαστεί στη συνέλευση. Του δημιουργήθηκαν όμως υποψίες κι έτσι ξεκίνησαν οι έρευνες στις υπόγειες σήραγγες κάτω από τη Βουλή των Λόρδων. Ο Γκάι Φωκς ανακαλύφθηκε και συνελήφθη το πρωινό της 5ης Νοεμβρίου. Μετά από βασανιστήρια, αποκάλυψε τα ονόματα των υπόλοιπων συνωμοτών, που είτε ήταν ήδη γνωστοί είτε νεκροί. Οi συνωμότες καταδικάστηκαν και στις 31 Ιανουαρίου εκτελέστηκαν με αγχόνη και διαμελισμό.

Εις ανάμνηση της αποτυχημένης απόπειρας του Γκάι Φωκς να ανατινάξει το Κοινοβούλιο, στην Αγγλία η 5η Νοεμβρίου εορτάζεται σαν Νύχτα του Γκάι Φωκς (Guy Fawkes Night ή Bonfire Night). Πυροτεχνήματα λάμπουν στον αέρα, ενώ επικρατεί το έθιμο να καίγεται στη φωτιά ένα ομοίωμα του Γκάι Φωκς.