Το 1912 ο Α' Βαλκανικός πόλεμος βρίσκεται στην κορύφωση του.  Οι Έλληνες, οι Βούλγαροι, οι Σέρβοι, αλλά και Μαυροβούνιοι σύμμαχοι πολεμούν ενάντια στην Τουρκία για να απελευθερώσουν τους λαούς τους. Στη βαλκανική συμμαχία υπάρχει ένας όρος: Ό,τι κατακτάται μένει σ'αυτόν που τα κατακτά. Όποιος κατακτούσε τη Θεσσαλονίκη εξ' ορισμού θα είχε και την Μακεδονία.

Η Θεσσαλονίκη λόγω της γεωγραφικής της θέσης αποτελούσε το μήλον της έριδος, καθώς είχε στρατηγική σημασία και ο πληθυσμός της ήταν μεικτός : Βούλγαροι, Έλληνες, Εβραίοι, Τούρκοι, Σέρβοι. Έτσι, με το ξέσπασμα της μάχης της  πόλης 5 λαοί την διεκδικούν: Έλληνες, Αυστριακοί, Σέρβοι, Βούλγαροι, Τούρκοι.

Στην ελληνική πλευρά, υπήρχε σοβαρή διαφωνία  μεταξύ του αρχιστράτηγου Κωνσταντίνου και του πρωθυπουργού Ελευθέριου Βενιζέλου. Ο διάδοχος επιθυμούσε πρώτα την κατάληψη του Μοναστηρίου προς Βορρά, ενώ ο Βενιζέλος, βλέποντας την πιθανότητα να καταληφθεί η Θεσσαλονίκη από το βουλγαρικό στρατό, πίεζε τον Κωνσταντίνο να κατευθυνθεί προς τη Θεσσαλονίκη.

Ο Κωνσταντίνος πείθεται με τη μεσολάβηση του πατέρα του βασιλιά Γεωργίου Α' και στις 25 Οκτωβρίου η εμπροσθοφυλακή του ελληνικού στρατού φθάνει προ των πυλών της Θεσσαλονίκης. Είχε προηγηθεί η καθοριστική νίκη στη Μάχη των Γιαννιτσών 19-20 Οκτωβρίου, που είχε κάνει ευκολότερη την προέλαση του ελληνικού στρατού. Ο Χασάν Ταξίν Πασάς που υπερασπιζόταν τη Θεσσαλονίκη προχώρησε σε μια έντιμη συμφωνία για την παράδοση της πόλης.

Ωστόσο, ο Κωνσταντίνος προβάλλει αντιστάσεις στην πρόταση παράδοσης της πόλης, καθώς θέλει να παραδοθεί ο οπλισμός από την άλλη ο Ελευθέριος Βενιζέλος  πιέζει τον Κωνσταντίνο για την αποδοχή της πόλης. Τελικά, οριακά παραδόθηκε στους 'Έλληνες.

Έλληνες και Βούλγαροι δίνουν μάχη για την κυριαρχία της Θεσσαλονίκης , οι Έλληνες την κατέκτησαν με τα όπλα, αλλά είχε πολύ μεγάλη σημασία σε ποιον θα τη παρέδιδε ο Πασάς.

Η ιστορική φράση: «Εμείς την πόλη την πήραμε απ' τους 'Έλληνες 1430 και στους 'Έλληνες την επιστρέφουμε» ειπώθηκε από τον Χασάν Ταξίν Πασά. Την νύχτα της 26ης προς 27 Οκτωβρίου ο Ιωάννης Μεταξάς και ο Βίκτωρας Δούσμανης υπογράφουν στο διοικητήριο της πόλης την παράδοση της Θεσσαλονίκης. Η Θεσσαλονίκη γίνεται πλέον ελληνική!